بازسازی
طراحی کانسپت مهاباد / ایران شرکت کانی سواران
گالری پروژه
خانهی ۱۳۳۰، آغاز روایتی است از دل کردستان، از کوچه پس کوچههای شهرمان مهاباد که فرهنگ مردمانش سالهاست با موسیقی و هنر آمیخته است. خانهی ۱۳۳۰، نماد مهاباد امروز است. این خانه در فضایی با قدمت ۲۰۰ ساله که در طول دوران مختلف تاریخی سالم باقی مانده و تنها در دو برههی مختلف زمانی، ابتدا در سال ۱۳۳۰ و سپس در دورهی معاصر بخشهایی به آن الحاق شده است، بازآفرینی شد. اگرچه این خانه تا پیش ازین با کاربری مسکونی به حیات خود ادامه میداد، اما امروز با هدف آفرینش و خلق فضایی جدید به منظور نمایش هنر، معماری و مهمان نوازی کردستان در عصر جدید، دیگر باره پا به عرصه حیات گذاشته است.
فرآیند مرمت خانهی ۱۳۳۰، یک سال به طول انجامید و این مجموعه به دو بخش کافه و بخش فرهنگی/هنری تقسیم گردید که در ارتباط با یکدیگر به فعالیت میپردازند. آمیزش فضای مدرن کافه به همراه ارائهی غذاهایی با سبک محلی که در طبخ آنها عمدتاً از سبزیجات کوهی استفاده میشود، محیطی جذاب برای میهمانان فراهم آورده است. در سوی دیگر خانهی ۱۳۳۰، بخش فرهنگی/هنری واقع شده است که محل تجربههای جمعی همچون ایونتها و رویدادهای فرهنگی/هنری است و عمدتاً به اجرای موسیقی محلی در فضای باز، نمایش فیلم در فضای داخلی متصل به کافه و برگزاری نمایشگاههای هنری میپردازد.
در روند طراحی و احیای خانه ۱۳۳۰، سعی بر آن شد تا فضاها تعریفی جدید و متفاوت از گذشته خود داشته باشند. به عنوان مثال، ژیرخان که در دورانهای گذشته، در فصل زمستان کاربری و جنبهی سکونت داشته و با گذر زمان تغییر کاربری داده و تبدیل به انبار شده است، اکنون به عنوان فضای اصلی گالری احیا شده است. در راستای تبدیل ژیرخان به گالری، ارتفاع آن از یک متر و هفتاد سانتیمتر به دو متر و بیست سانتیمتر تغییر یافت. همچنین مسیر حرکتی سنتی در خانه با سه مسیر حرکتی جدید جایگزین گردید.
قسمت نمایشگاه و فروشگاه خانه، همانند معماری منحصر به فردش، تجربهای جدید از نمایش صنایع دستی کردستان ارائه میدهد. در این مجموعه، آثار برجسته بعد از گزینش، به نمایش در میآیند. این در حالی است که بخش وسیع تمرکز این بخش از خانه بر ارائهی محصولات دستساز زنان سرپرست خانوار به منظور حمایت از زنان و نقش زنان در جامعهی شهری مهاباد میباشد.
در معماری مناطق کوهستانی، به ویژه در کردستان به دلیل بهرهوری بیشتر از نورخورشید و همچنین تبعیت از توپوگرافی زمین و شیبهای تند، خانهها به صورت پلکانی ساخته میشوند. محدودیت فضا و کمبود زمین را هم میتوان از دلایل این معماری در نظر گرفت که بام هر خانه، حیاط خانهی دیگری است. در خانهی ۱۳۳۰، کانسپت اصلی با توجه به مسائل اجتماعی، اقتصادی و علمی شکل گرفت و در ایدهی طراحی از معماری پلکانی کردستان الهام گرفته شد. در این پروژه سعی کردیم مسائل اجتماعی و اقلیمی را با هم درگیر کنیم و از المانهای معماری برای راهکارهای اقلیمی از جمله سایهبانها، پلههای دسترسی به بام و ... جهت احیای مسائل اجتماعی بهره بردیم.
در راستای بازسازی خانه، سعی ما بر آن بود تا حد امکان از مصالح همخوان با بنای اصلی استفاده گردد. با توجه و علاوه بر تغییر کاربری مسکونی به فضای گالری، تغییر نیاز و مصرف انرژی از دیگر مواردی که در طراحی مورد توجه قرار گرفت، استفاده از پنجرههای وسیع جهت بهرهوری از نور طبیعی روز، ارتباط فضای داخلی و خارجی و همچنین استفاده و بهره از فضای حیاط میتوان نام برد. لازم به ذکر است که با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و بارش نزولات آسمانی، سایهبانهایی در طراحی استفاده شده است تا دسترسی به فضاهای ورودی را آسانتر نماید.